Hoe voel jij je geroepen als grootvader?

Hoe ben ik een betekenisvolle grootvader in onze westerse wereld?

Gezien mijn leeftijd ben ik een oudere — voor mijn kleinkinderen een grootvader. Maar is dat alles? Met de jaren heb ik steeds sterker de roep gevoeld om meer inhoud te geven aan het grootvaderschap. Gelukkig waren er andere grootvaders die diezelfde roep voelden, waardoor er nu al een aantal jaren een cirkel van grootvaders bestaat die regelmatig samenkomt om het grootvader-zijn te verdiepen.

Voorbeelden van grootvaders die een betekenisvolle plek innemen in onze westerse wereld zijn niet makkelijk te vinden. In Amerika vond ik “Illuman” een gemeenschap en cursuscentrum waar grootouders elkaar kunnen ontmoeten en samen kunnen groeien. Zij stellen dat er, naast de zichtbare armoede in de westerse wereld, ook een diepe armoede bestaat aan de rand van ons bewustzijn: ons gebrek aan grootouders.

Zij geven vorm aan wat Bill Plotkin het “eco-ontwaken” noemt: het moment waarop je beseft dat je niet het centrum van de wereld bent — zelfs niet van jouw wereld. Het besef dat je slechts een klein deel bent van een veel groter geheel dat Leven heet. In die visie zijn mensen niet het belangrijkste onderdeel van het leven op aarde; de hele schepping is heilig. De gave van grootouders aan de gemeenschap is het laten zien van heelheid, met als focus de ziel van de meer-dan-menselijke gemeenschap. Laten zien dat alles met elkaar verbonden is in het web van het universum — het Leven. Een betekenisvolle grootouder neemt op creatieve wijze zijn of haar ecologische plek in, als een levensverrijkend geschenk aan de eigen gemeenschap én aan de bredere gemeenschap op aarde.

Heelheid is volgens Plotkin ook het samensmeden van twee werelden die volgens hem binnenspiritualiteit aanwezig zijn. Hij noemt de ene wereld het opstijgen naar de geest: één zijn met alles, je verbonden voelen met de schepping. Woorden die het kind in mij raken. Het kind dat de bomen, de hei en de zandpaden opzocht, en daar vaak wegdroomde in een eindeloze verbondenheid met alles om zich heen. Later leerde ik dat Maslow dit piekervaringen noemde. Ik vermoed dat ik die ervaring later probeerde terug te vinden in het gebruik van wat toen bewustzijnsverruimende middelen werd genoemd.

De andere wereld waar Plotkin over spreekt is voor mij een levenslang proces van naar binnen gaan, vallen en opstaan: telkens opnieuw af te dalen naar de wereld van de ziel, volledig in je lichaam te komen en te kunnen zijn met wat zich daar verborgen heeft — wat uit onze innerlijke diepten naar boven wil komen. De verbondenheid van deze twee werelden wordt prachtig samengevat in de zin: “Als het hart zich opent, past het hele universum erin.” Hoe in de praktijk handen en voeten geven aan deze mooie woorden over grootouderschap?

De afgelopen jaren heb ik veel energie gestoken in het opschonen van mijn familiebanden, en heb ik geleerd mijn voorouders in mijn hart met me mee te dragen. Ik probeer een brug te zijn tussen wat was en wat gaat komen — voor mijn kinderen, kleinkinderen en waar zich die rol verder aandient. Daarbij geniet ik enorm van de helderheid en onschuld van mijn kleinkinderen, en ben ik vaak met hen in (het wonder van) de natuur.

Ik probeer als grootvader aanwezig te zijn, te genieten, te zegenen, het grotere geheel te kunnen zien — ook binnen de organisaties waarin ik een rol speel. Daarnaast ervaar ik vreugde in het eren van de cirkel van het leven, door de overgangen van de natuur op het levenswiel telkens te vieren met een ceremonie in de natuur.

Een paar dagdelen per week werk ik mee op een groot perceel, waar we met 130 vrijwilligers op biologische wijze voedsel produceren voor de voedselbank. Ik zorg er vooral voor dat al het groen wordt omgezet tot hoogwaardige compost — zodat er een levendige, vruchtbare aarde ontstaat waarin optimale groei mogelijk is. Dit voelt voor mij als een metafoor voor wat een grootvader op aarde mag doen!

Hartengroet,

Hendrik
Huissen, 1 september 2025